Sevgi Üstüne – Bir Konuya Çeşitli Yaklaşımlar

Bu kitapta, sevginin çok katmanlı aralarına sızmakta, klasik sevgi kuramlarına gitmekte, sevginin manevra ve hilelerine doğru yol almakta serbestsiniz. Çünkü Gasset, içimize sızan otomatik alışkanlıkları, içimizdeki formüller yığınını, garip ve derin çukurları anlatıyor. Kadını ve erkeği. “Ortega y Gasset, Nietzsche’den sonra belki de en büyük Avrupalı yazardır.” -Albert Camus- Camus haklı olabilir.

I
Sevginin Özellikleri

İşe “aşk ilişkileri”nden değil de, sevgiden söz ederek başlayalım. “Aşk ilişkileri”, erkeklerle kadınlar arasında geçen oldukça rastlantısal öykülerdir. Bu ilişkilere katılan sayısız etken, ilişkinin gelişmesini öylesine karmaşıklaştırır, öylesine arap saçına çevirir ki, “aşk ilişkileri”nin çoğuna gerçek anlamda sevgi dışında her şey karışır. “Aşk ilişkileri”ni, bu ilişkilerin bin bir renkli aldatıcı mantığını ruhbilimsel çözümlemeden geçirmek çok ilginç olacaktır; ama gerçek sevginin ne olduğunu belirlemeden yola koyulursak pek bir yere varamayız. Bundan başka, sevgi incelemesini yalnızca erkeklerle kadınların birbirleri için geliştirdikleri duygulara indirgemek, konuyu daraltmak olur; kaldı ki Dante, güneşle öteki gezegenleri sevginin yönettiğine inanıyordu.
Bu astronomik boyutlara çıkmadan, sevgi olgusunu kendi içinde taşıdığı çeşitli yönlerden ele alalım. Bizler erkek olarak kadını, kadın olarak da erkeği sevmekle kalmayız; sanatı ve bilimi de severiz; anne çocuğunu sever; dindar kişi Tanrı’yı sever. Sevgi nesnelerinin sonsuz çeşitliliği ve birbirinden uzaklığı, sevgiyi oluşturan belli özellik ve nitelikleri düşünürken uyanık olmaya götürmelidir bizi; bunlar sevginin kendisinden değil de, sevilebilecek değişik nesnelerden gelen özellikler ve nitelikler olabilir.