Avcılık Üstüne

İspanyol düşünür Ortega Y Gasset’in ava çıkmak, avlamak, av olmak, kavramlarına derinlemesine bakışı- Sevgi Üstüne’yle birlikte okunabilir.

Avcılık: Oyalanmak

Sıç­ra­yan ge­yik av­cı­yı na­sıl tah­rik eder­se av ko­nu­su da bir ya­zar ola­rak be­ni ay­nı şe­kil­de sık sık tah­rik et­miştir. Ama­cım, tut­ku­lu av­cı­la­rın in­ce ele­yip sık do­ku­ya­rak ken­di­le­ri­ni se­bat­la ve sa­da­kat­le ada­dık­la­rı bu uğ­ra­şa bi­raz açık­lık ge­tir­mek­tir. Ger­çek­ten ne tür bir uğ­raştır şu av­cı­lık?
Gü­nü­müz­de –ki saç­ma­lık­lar­la do­lu bir dö­nem sa­yı­lır– av­cı­lık pek de cid­di­ye alı­nan ko­nu­lar­dan de­ğil. Onu bir oya­lan­ma1, bir eğ­len­ce di­ye ad­lan­dı­ra­rak ye­te­rin­ce açık­lan­dı­ğı­nı sa­nan­lar, ta­bii ki oya­lan­ma­nın ken­di için­de cid­di bir iş ol­ma­dı­ğı­nı ka­bul et­mek­te­dir­ler. An­cak ko­nu­ya önem ve­re­rek ba­kı­lır­sa, şu ev­ren­de ken­di­ni oya­la­ma­ya ge­rek du­yan bir ya­ra­tık için –ör­ne­ğin in­sa­noğ­lu– va­r ol­ma­nın ne den­li tat­sız bir ağır­lı­ğı ol­ma­lı. Oya­lan­ma­ya kal­kışmak in­sa­nın ken­di­si­ni ge­çi­ci ola­rak alı­şıl­mış ki­şi­li­ğin­den ayır­ma­sı, alı­şıl­mış ben­li­ğin­den sı­yır­ma­sı, bir an için ger­çek dün­ya­mız­dan ka­çıp is­te­ği­ne uy­gun bir ki­şi­li­ğe bü­rü­ne­rek biz­le­rin ol­ma­yan başka dün­ya­la­ra sı­ğın­ma­ya ça­lışma­sı­dır. Ga­rip de­ğil mi bu? İn­san han­gi şe­ye sır­tı­nı çe­vi­re­rek oya­lan­mak is­ter? Ken­di­si­ni ney­le oya­la­ma­yı ba­şa­ra­bi­lir? An­cak bu tür­den kışkır­tı­cı, ko­nu­yu da­ğı­tı­cı so­ru­lar sor­ma­nın şu an ge­rek­li ol­ma­dı­ğı ka­nı­sın­da­yım. Be­lirt­mek is­te­di­ğim hu­sus şu­dur: Bu de­ği­şik­lik ara­yı­şı, biz­le­ri de­ma­gog­la­rın po­li­tik ko­nuşma­la­rın­da­ki me­lod­ra­ma­tik ko­nu­la­ra kı­yas­la çok da­ha kı­sa yol­dan in­sa­noğ­lu­nun özü­ne ulaştır­mak­ta­dır.
Ben şim­di av­cı­lı­ğın alı­şı­la­gel­miş oya­lan­ma kav­ra­mı­na ay­kı­rı dü­şen bir özel­li­ği­nin üze­rin­de dur­mak is­ti­yo­rum. Oya­lan­ma kav­ra­mı ge­nel­de ço­ğu kim­se için ra­hat ko­şul­la­rı ak­la ge­ti­rir. Şöy­le ki, oya­lan­ma, özen­siz­ce kul­la­nıl­mış bir söz­cük ol­du­ğun­da güç­lük­le­rin, teh­li­ke­le­rin ta­ma­men uza­ğın­da, yo­ğun bir emek ya da aşı­rı bir fi­zik­sel ça­ba ge­rek­tir­me­yen ya­şam bi­çim­le­ri an­la­mı­nı ta­şır. Ne var ki av­cı­lık de­ni­len uğ­raşta, ger­çek bir av­cı yu­ka­rı­da sa­yı­lan güç ko­şul­lar­la ta­ma­men yüz yü­ze­dir, iç içe­dir. Av­cı­lık ara sı­ra si­la­hı om­za vu­rup kır­la­ra çık­mak de­ğil­dir. Ak­si­ne her ger­çek av­cı var­lı­ğı­nın bir par­ça­sı­nı –ne ka­dar ol­du­ğu önem­li de­ğil– av­cı­lı­ğa ada­mış­tır. Böy­le­ce av­cı­lık cid­di bir ko­nu olarak çı­kar kar­şı­mı­za. Oya­lan­ma kav­ra­mı da pa­sif­li­ği­ni, yal­nız­ca hoşça va­kit ge­çir­me ni­te­li­ği­ni yi­ti­ri­ve­rir ve in­sa­nı ak­tif­li­ğin do­ru­ğu­na erişti­rir. Çün­kü ki­şi­nin ya­pa­bi­le­ce­ği en ak­tif şey yal­nız­ca her­han­gi bir uğ­ra­şa gi­rişmek de­ğil, ken­di­si­ni ona ada­ya­bil­mek­tir. İn­san dı­şın­da­ki di­ğer ya­ra­tık­lar yal­nız­ca ya­şar­lar. Biz­le­re ise yal­nız­ca ya­şa­ma se­çe­ne­ği ve­ril­me­miştir. İn­san ken­di­si­ni ya­şa­mı­na ve ya­şa­mı­nı da ka­çı­na­ma­ya­ca­ğı so­rum­lu­luk­lar al­tın­da be­lir­li uğ­raşla­ra ada­mak zo­run­da­dır. İşte bu zo­run­luk tüm can­lı­lar ara­sın­da yal­nız­ca tü­rü­mü­ze ta­nın­mış bir ay­rı­ca­lık fa­kat ay­nı za­man­da da bir yük­tür. Gü­nü­müz­de ken­di­si­ni av­cı­lık spo­ru­na ada­mış pek çok er­kek var. Sa­de­ce gü­nü­müz­de de­ğil, ta­ri­hin başlan­gı­cın­dan be­ri, Sü­mer­li­ler­den, Asur­lu­lar­dan, Bi­rin­ci Mı­sır İm­pa­ra­tor­lu­ğu’n­dan bu­gü­ne dek yer­yü­zü­nün her kö­şe­sin­de pek çok kim­se, çe­şit­li top­lum­sal ke­sit­ler­den er­kek­ler ken­di­le­ri­ni tut­kuy­la, zevk ve is­tek­le av­cı­lı­ğa ada­mışlar­dır. Bu açı­dan, esas pers­pek­ti­fi için­den ba­kıl­dı­ğın­da av­cı­lık ko­nu­su ge­nişle­ye­rek çok bü­yük bo­yut­la­ra ula­şır. Do­la­yı­sıy­la ko­nu­nun başlan­gıç­ta gö­rün­dü­ğün­den da­ha zor ol­du­ğu­nun bi­lin­ci için­de şim­di ken­di­me so­ru­yo­rum: Ne bi­çim bir uğ­raştır şu av­cı­lık de­ni­len şey?