YKY - Yapı Kredi Yayınları
Sepet Ürün bulunmaktadır.
Türkçe’de Yaratılan Fransızca Sözcükler ve Türkçe’de Anlamları Değiştirilen Fransızca Sözcükler

Türkçe’de Yaratılan Fransızca Sözcükler ve Türkçe’de Anlamları Değiştirilen Fransızca Sözcükler

ISBN: 978-975-08-3041-9

YKY'de İlk Baskı Tarihi: 09.2014

600.00 TL ve üzeri alışverişlerinizde kargo ücretsiz.

YKY İnternet Satış Fiyatı
16.67 TL    Etiket Fiyatı : 22.22 TL
TÜKENDİ

Siparişiniz en geç 2 iş günü içerisinde kargoya teslim edilir.

Genel BilgilerTadımlık
Sayfa Sayısı: 228
Boyut: 16.5 x 24 cm

“Türkçe’de Yaratılan Fransızca Sözcükler ve Türkçe’de Anlamları Değiştirilen Fransızca Sözcükler”

Başta “assolist, baterist, baton-sale, bonfile, bonservis, espritüel, jaketatay,  arikatürizasyon, mikrobik, narkozitör, otodidaktik, otogar, otokontrol, panjur, parselasyon, podösüet, psikiytrist, rafinasyon, sosyetik, şef-garson, teolog, tifo, virütik” olmak üzere, daha birçok böyle “Türkçe’de yaratılan ‘Fransızca’ sözcük” olduğunu biliyor muydunuz?

Son derece ilgi çekici olan bu konuda, şimdiye kadar bir eser alınmamıştır…

Dahası en güvenilmesi gereken ünlü sözlüklerimize, bu sözcüklerin hemen hepsi, sanki Fransızca’ymış gibi alınmış, üstelik de bunlara Fransızca “hayalî” yazılımlar da uydurulmuştur!..

İşte Sermet Sami Uysal’ın Sorbonne’da hazırladığı “Recherches sur les emprunts lexicaux du turc au français” (Paris, 1969) başlıklı doktora tezinden yararlanarak hazırladığı ve günümüze kadar da yeni yeni sözcükler katarak geliştirdiği bu incelemesinde; “Türkçe’de yaratılan ‘Fransızca’ sözcükler”i, bunların Fransızca’daki karşılıklarını, “Örnekler” bölümünde çeşitli yazarlarımızdan kullanım örneklerini ve “Sözlüklerimizde bu sözcük” bölümünde de, belli başlı sözlüklerimizde, bu “yapma” sözcüklerin, nasıl “gerçek” Fransızca sözcüklermiş gibi ele alındıklarını göreceksiniz!

Sesletim konusuna gelince:
Fransızca sözcüklerde, en başta bulunan “h”ler, seslendirilmez; zaten bunlara ya “H muet” (aş müe –sessiz he–) ya da “H aspiré” (aş aspire –soluklu okunan he–) adı verilir: “İnsan” anlamına gelen sözcük Fransızca’da “homme” olarak yazılır, fakat “om” olarak okunur... Bunun gibi “hôtel” biçiminde yazılan sözcük de “otel” olarak seslendirilir... “Hydrologie”, idroloji; “hydrogène” de idrojen olarak...

Türkçe’de ise başında “H” bulunan bütün Fransızca kaynaklı sözcüklerde bu harf seslendirilmektedir. Fakat bu durum, yeni bir sözcük türetmeden uzak olduğu ve boş yere listemize yüzlerce sözcük gireceği için dikkate alınmadı... (Dilimizde, “hôtel’ (otel) ve “hors-d’oeuvre” (or-dövr) örneklerinde olduğu gibi, pek az istisnası vardır.)

Ayrıca, Fransızca’da “-isme” ile biten bütün sözcükler, “-ism” olarak seslendirilir. Fakat bu tür sözcükler Türkçeye geçerken, sonda yine bir ses değişikliği ile “-izm” olarak seslendirilirler: “Contre-terrorisme” (kontr-terorism), Türkçe [“o” da “ö”ye dönüşerek] “kontr-terörizm” olduğu gibi. Yine, sayıları binleri bulan bu tür sözcüklere de madde-başlarında yer verilmedi.

Fransızca sözcüklerde sondaki/son hecedeki “n” ler de seslendirilmez; ancak daha önceki ünlünün üzerine yatay bir çizgi konularak, o ünlünün “burun ‘ne’si” olarak seslendirileceği vurgulanır: “Nation” (nasyõ/ulus) örneğinde olduğu gibi... Türkçe’de bu tür bir seslendirilme olmadığından, o seslendiriş biçimi de dikkate alınmadı.

Ayrıca, Fransızca’dan Türkçe’ye geçerken bir sesinde değişiklik olan sözcüğe de yer verilmedi; yeter ki anlamda büyük değişikliğe yol açmasın: Fransızca’da “pot-pourri” olarak yazılan sözcük “po-puri” olarak okunur; fakat Türkçe’deki yaygın kullanımı “pot-puri” biçimindedir... Yine Fransızca “lesbien”, “lesby?” olarak seslendirilen sözcüğün Türkçe’deki yaygın kullanımı “lezbiyen” biçimindedir.

Uyarı
Latince kökenli Fransızca sözcüklerin ilk hecesinde “a” varsa, ikinci hecedeki “geniş ünlü” yine “a” olur; “o” olamaz.: “Pantalon” örneğinde olduğu gibi. Üstelik “Türkçe kökenli sözcüklerde “o” sesi, ancak ilk hecede bulunur” kuralını da “pantalon”u, “pantolon” biçimine sokarak yıkmış bulunuyoruz!..

Örnek cümlelere gelince:
Türkçe’de türettiğimiz fakat Fransızca sandığımız her sözcük için “kanıt” niteliğindeki “örnek cümleler’ çok geniş bir yelpazeden seçilmeye çalışıldı: 1965- 1969 arası, Sorbonne’daki doktora çalışmamız sırasında hazırlamış olduğumuz 10.000’in üstündeki “örnek cümle” fişlerine, yurda döndükten sonra da Genel Yayın Yönetmenliği’ni yaptığımız, çağdaş sözlükçülük anlayışına göre ilk kez hazırlanan ve en büyük Türkçe sözlük olan “Büyük Arkadaş Türkçe Sözlük”süresince, 26 yıl boyunca (1980-2006), “tarama-fişleme” yöntemiyle yine binlerce “örnek cümle” fişi eklendi... Ve daha sonra günümüze kadar da fişleme sürdürüldü... Böylece de, yaklaşık elli yıla yayılan bu süre içinde, elimizde zengin bir kaynak oluştu... Fakat yine de fişler sırasına konulduğunda, kimi maddelerde fiş yığılması olduğu gibi, kimi maddelerde de gönlümüzün istediği zenginlikte fiş birikimi olmadığı hayretle görüldü. İleriki baskılarda bu örnek cümlelerin daha da zenginleşeceğini umuyoruz... Hemen şunu da vurgulayalım ki, örnek cümlelerde yazarların yazım biçimleri korundu.



Benzer Kitaplar


Yazarın Diğer Kitapları