İsmet İnönü

I. Dünya Savaşı’na komutanlık yapmış, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışına tanık olmuş, bu yıkıntılar arasından Atatürk’le birlikte, onun en yakın arkadaşı ve yardımcısı olarak, çağdaş bir Türkiye’nin kuruluşunu gerçekleştirmiş ulusal bir kahramanın; Türkiye’yi II. Dünya Savaşı yangın ve yıkıntısından kurtarmış uzak görüşlü bir devlet adamının; Türkiye’nin ikinci cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün, yaşamı ve dünya görüşü üzerine birinci elden bir tanıklık.

Kendini Yenileme

Yaşam boyu kendini yeniden yapmaya çalıştı. Yaman bir eniyici idi. Önem verdiği sorunlar karşısında eski bildiklerine ve yeteneğine güvenip kolay ve acele bir yargıya varmazdı. Bildiklerini eksik, yargıçların kusurlu sayıp sorunu incelemeye koyulurdu. O konuda yazılı olanları dikkatle okur, konuyu bilenlerle konuşur, tartışırdı. Öğreneceklerini öğrendiği kanısına vardıktan sonra da descartes gibi düşünürdü. Tüm olguları göz önünde tutarak, olasılıkları hesaba alarak, vardığı sonuçları gözden geçirerek. Her sabah bizim basından Türkiye olaylarını, bir yabancı ajans bülteninden dünya olaylarını izlerdi. Kendi kendine öğrendiği üç yabancı dilin yardımıyla yalnız dünyada nelerin olup bittiğini değil, nelerin düşünülüp tartışıldığını da araştırır, bilgi edinirdi. Önemli yabancı konuklar O'nunla konuşmaya gelirlerdi. Önceden konuklardan neleri öğrenip, onlara neleri söyleyeceğini tasarladığı için bu konuşmalar yararlı, renkli ve etkileyici olurdu. Sırası eldikçe başarılı bir komutanın nasıl olması gerektiğini anlatırdı. O'na göre başarılı komutan emrindekilere kendisini rütbesi ve otoritesi ile değil, bilgi, kültür ve yeteneğiyle her gün yeniden kabul ettiren adamdır. Gerçekte bu kendi liderlik anlayışının da bir tanımıydı. O, çağdaşlığını ve gücünü her gün yeni baştan kanıtladığı için sahnedeydi.