Bir Mimarlığa Doğru

Hayatı boyunca tutkuyla bağlandığı mimarlığın ardında yatan gerçekliğe ulaşmak için bıkıp usanmadan çalışan ve yaşamını coşku dolu bir serüvene dönüştüren, 20. yüzyılın mimarlık ustası Le Corbusier’den modern mimarlığa ışık tutan bir başyapıt Bir Mimarlığa Doğru.

21. yüzyıla girerken modern mimarlık akımının insanın yaşadığı çevreyi yiyip yutan dev bir öğütücüye dönüştüğü göz önüne alındığında, Le Corbusier’nin savunduğu ilkelerle zamanda bir yolculuk yapmak, nereden nereye geldiğimizi görmek açısından belleğimizi tazeleyecek, onun yapıtlarını daha iyi çözümlememizi sağlayacak.

MÜHENDİS ESTETİĞİ VE MİMARLIK

Mühendis estetiği ve mimarlık birbiriyle dayanışma içinde olan, birbirini belirleyen iki dal: Biri tam bir gelişme içindeyken diğeri acıklı bir gerileme devrindedir.

Ekonomi yasalarından esinlenen ve matematiksel hesapla yönetilen mühendis, bizleri evrenin yasalarıyla uzlaştırır. Tam bir uyuma ulaşır.

Mimar, biçimleri düzenleyerek ruhunun saf yaratısı olan bir düzeni gerçekleştirir; bizde plastik duyarlıklar yaratarak biçimler aracılığıyla duygularımızı yoğun bir şekilde etkiler; oluşturduğu ilişkilerle içimizde derin yankılar uyandırır, bize dünyanınkiyle uyum içinde olduğunu sezdiğimiz bir düzenin ölçüsünü verir, yüreğimizin ve ruhumuzun çeşitli devinimlerini belirler; işte, güzelliği böylece duyumsarız.

MİMAR BEYEFENDİLERE ÜÇ ANIMSATMA

Kütle
Gözlerimiz biçimleri ışıkta görmek için yaratıldılar.
Asal geometrik biçimler güzel biçimlerdir çünkü kolayca anlaşılırlar.
Günümüz mimarları artık bu yalın biçimleri gerçekleştiremiyorlar.
Matematiksel hesapla çalışan mühendisler, gözlerimizi geometriyle, aklımızı matematikle hoşnut kılan geometrik biçimler kullanırlar; onların yapıtları yüce sanat yolundadır.

Yüzey
Kütle, onu yönlendiren ve yaratan hatlara göre bölünmüş bir yüzeyle kaplıdır; yüzey kütleye kişiliğini verir.

Günümüz mimarları, yüzeyleri oluşturan geometrik öğelerden korkmaktadırlar.
Modern yapım sisteminin büyük sorunları geometriyle çözümlenecektir.
Buyurucu bir programın katı zorunluluklarına bağımlı olarak çalışan mühendisler, biçimleri yaratan ve ortaya çıkaran hatları kullanırlar; duru ve etkileyici plastik gerçekler yaratırlar.

Plan
Plan yaratıcıdır.
Planın olmadığı yerde düzensizlik, keyfilik vardır.
Plan içinde duyumun özünü taşır.
Ortak gereksinmelerin zorlaması sonucunda ortaya çıkacak olan yarının büyük sorunları, planı yeni bir biçimde gündeme getirmektedir.
Modern yaşam, konut ve kent için yeni bir plan istemekte ve beklemektedir.

DÜZENLEYİCİ ÇİZGİLER
Mimarlığın kaçınılmaz olarak ortaya çıkışı.
Düzen zorunluluğu. Düzenleyici çizgiler keyfi tutuma karşı bir güvencedir. Ruhsal doyum sağlarlar.

Düzenleyici çizgiler reçete değil araçtır. Seçimi ve anlatım biçimleri mimari yaratının bir parçasını oluşturur.

GÖRMEYEN GÖZLER
Yolcu Gemileri
Büyük bir çağ başlamakta.
Yeni bir anlayış doğmakta.
Yeni anlayışın özellikle sınai üretim alanında birçok yapıtı vardır.
Mimarlık gelenek ve görenekler içinde boğulmaktadır.
“Biçemler” koskoca birer yalandır.
Biçem, belli bir çağın tüm yapıtlarına canlılık getiren ve belirgin bir anlayışın sonucu olan ilkeler bütünüdür.
Çağımız her gün kendi biçemini saptamaktadır.
Ne yazık ki gözlerimiz bunu ayırt etmeyi bilememektedir.

Uçaklar
Uçak hassas bir seçimin ürünüdür.
Uçağın verdiği ders, sorunun ortaya konmasına ve çözülüp gerçekleşmesine yön veren mantıkta yatar.
Konut sorunu henüz ortaya konmamıştır.
Günümüz mimarlığı gereksinmelerimize artık karşılık vermemektedir.
Bununla birlikte belli konut standartları vardır.
Makine, özünde, seçimi yaptıran ekonomik etkeni barındırır.
Konut, içinde yaşamak için bir makinedir.

Otomobiller
Yetkinlik sorunuyla başa çıkmak için standartların saptanmasına yönelmek gerekir.
Parthenon, bir standarda göre uygulanmış seçimin ürünüdür.
Mimarlık standartları etkiler.
Standartlar mantığa, çözümlemeye ve titiz bir incelemeye dayanan sonuçlardır; ortaya iyi bir şekilde konmuş sorunu temel alırlar. Deneyim, standardı kesin olarak saptar.